İkna etme araçlarını keşfetme sanatı

Isokrates Atinalı hatip ve devlet adamıdır. 

Sokrates ve Gorgias’ın öğrencisidir. Önceleri savunma layihaları hazırladı ve güzel konuşma öğretmenliği yapar. Yunan birliğini sağlamak amacıyla siyasete atılır. Greklerin birbirlerine Düşman Siteler halinde bölünmelerini eleştirir ve Perslere karşı  birleşmeleri için çalışır.

Isokrates aynı zamanda büyük bir ahlak hareketinin öncülünü üstlenir. Hümanist eğitim anlayışının babası olarak değerlendirilen Isokrates’in eğitimde çıkış noktası zihinsel eğitimin yanı sıra güçlü bir karakter eğitimini de sağlamaktı. Isokrates rhetoricayı eski sofistlerin anladığı gibi, yasal alanda sonuca ulaştırarak başarı kazandıran bir araç olarak görmemiş sofist rhetoricasını ahlakçı bir yaklaşımla yeniden değerlendirmiş ve bu sanata yeni bir alan tanır.

Isokrates Atinalı
         hatip ve devlet adamıdır.

Ona göre konuşmak kadar düşünmekte önemlidir. Isokrates’in eğitimi konuşma, sözcük, düşünce gibi anlamlarla örülü bir sistemdir. Isokrates’e göre rhetorica yaratıcı bir sanattır ve insanda yüksek bir hayal gücü ve enerjik bir zihin ister. Rhetorica eğitimi alan bir kimse kendini iyi ifade edebilen kararlarının sonucunu önceden görebilen, ilişkilerinde ölçülü ve saygılı, devletine salpam öğütler verebilen kişi olmalıdır.

Filozofik açıdan ise hiçbir zaman kesin bir Kanı’ya varılamayacağı yolunda bir Şüphecilik geliştirir. Günümüze 6 Mektup’la bir Söylev eseri kalır. Pythagoras ( MÖ 504) üstüne birçok Bilgiler O’nun Bubiris adlı Söylev’inden öğrenilir. Bu Eser’de Kadim Mısır Devleti üstüne Geniş Bilgi de vardır.

Mısır Kast Sistemi, bir sanayi ülkesinin modeli olarak, antikçağ Greklerini hayran bırakır. Platon da Devlet Ütopyasını bu modele göre yazar.

Isokrates’in emperyalizmi yeren söylevlerini kapsayan Areopagitika (355) da çok önemlidir. Peri Eirenes (Barış Üstüne) adlı eseri, günümüzde de geçerliliğini koruyan  tezlere sahip bulunur. Isokrates’ten sonra kendisi kadar güçlü bir sofist olmadığından i.ö 2. yy ortalarına kadar felsefe üstünlüğünü korur.

Bu ara dönemde Platonun öğrencisi olan Aristoteles ise farklı bir yaklaşımda bulunur ve rhetoricaya felsefi bir temel kazandırmak ister. Techne Rhetorice eserinde yazdığı tekniklerle sonraki felsefe okullarının rhetorica sanatını yorumlamalarında öncü olur. Pratik açıdan rhetoricayı diyalektiğe yakın görür ve rhetoricayı her konuya uygun ikna etme araçlarını keşfetme sanatı olarak tanımlar.