ENGELLİ VE YAŞLI BİREYLER AFET SONRASI GÜVENLİ YAŞAM MERKEZİ (E.Y.Ü.) PROJE RAPORU
Hazırlayan: Adnan Çetin Tarih: 25 Aralık 2025
Bu rapor, Engelli ve Yaşlı Bireyler Afet Sonrası Güvenli Yaşam Merkezi (E.Y.Ü.) projesini detaylı olarak ele almaktadır. Proje, afetlerde en kırılgan gruplar olan engelli ve yaşlı bireylerin korunmasını hedefleyen yenilikçi bir model sunar. Rapor, ne, neden, niçin, nasıl sorularını yanıtlayarak projenin gerekçesini, tasarımını, yeniliklerini ve uygulanabilirliğini açıklamaktadır.
1. Projenin Tanımı (Ne?)
E.Y.Ü., afet sonrası engelli ve yaşlı bireylere özel tasarlanmış modüler bir güvenli yaşam merkezidir.
- 15 konteynerden oluşan U tipi yerleşim planı ile hızlı kurulabilir ve ölçeklenebilir bir yapıdır.
- Temel fonksiyonlar: Erişilebilir yatakhaneler, sağlık/bakım birimleri, idari alanlar, güvenlik noktası, depo/kantin, WC/su deposu ve toplanma alanı.
- Amaç: Afet sonrası sadece barınma değil, tam bir yaşam döngüsü yönetimi sağlamak (güvenlik, sağlık, psikososyal destek).
(Yukarıdaki görseller: Modüler konteyner kamp yerleşim örnekleri – U tipi plan ilhamı)
2. Projenin Gerekçesi (Neden ve Niçin?)
Türkiye, yüksek deprem ve afet riski taşıyan bir ülkedir. Özellikle İzmir ve çevresi aktif fay hatları üzerinde yer alır; tarihsel kayıtlar 8.5 büyüklüğünde yıkıcı depremleri gösterir. 2020 Seferihisar depremi ve tsunamisi, riskin çok boyutlu olduğunu kanıtlamıştır.
Niçin bu proje gerekli? Engelli ve yaşlı bireyler afetlerde en kırılgan gruptur:
- Tahliye sırasında hareket kısıtlılığı nedeniyle risk artar.
- Geçici barınmada standart çadır/konteynerler erişilebilir değildir (dar kapılar, rampa yokluğu).
- Sağlık ve bakım hizmetlerinde özel ihtiyaçlar (ilaç, tekerlekli sandalye, psikososyal destek) göz ardı edilir. Sonuç: Yüksek can kaybı ve travma riski.
Kişisel motivasyon: Bir engelli bireyin afet sırasında hayatını kaybetmesi, projenin çıkış noktası olmuştur. Bu model, "kimseyi geride bırakmama" ilkesini somutlaştırır.
(Yukarıdaki görseller: İzmir fay hatları haritaları ve 2020 Seferihisar tsunami hasar fotoğrafları)
E.Y.Ü., Türkiye'de ve Asya'da bir ilktir: Mevcut afet mevzuatında kırılgan gruplara özel uygulama boşluğu vardır. Özellikler:
- Tam erişilebilirlik: Rampalar, geniş kapılar, engelli WC, Braille yönlendirme.
- Kesintisiz enerji: Jeneratör + güneş paneli entegrasyonu.
- Güvenlik: 7/24 polis noktası ve kamera sistemi.
- Psikososyal destek alanı: Travma sonrası uzman desteği.
- Modüler ve hızlı: 1-2 dönüm araziye kurulabilir, ölçeklenebilir.
Bu tasarım, sadece hayatta kalmayı değil, insan onuruna yakışır yaşamı hedefler.
(Erişilebilir konteyner örnekleri ve güneş paneli/jeneratör entegrasyonu)
4. Yönetim ve İş Birliği Modeli (Nasıl Uygulanacak?)
Devlet odaklı, veri temelli yönetim:
- AFAD merkezli koordinasyon.
- Kaymakamlık üzerinden resmi veri süreci.
- Valilik, Bakanlıklar (İçişleri, Sağlık), yerel yönetimler ve sosyal hizmetler entegrasyonu.
- Yıllık tatbikatlar ve raporlama zorunluluğu.
Bu model, bürokratik riski minimize eder ve sürdürülebilirlik sağlar.
(AFAD merkezli afet yönetimi akış diyagramı örneği)
5. Sosyal ve Ulusal Katkı
- En kırılgan canların korunması → Can kaybı azalır.
- Ailelere psikolojik güvence.
- Seferihisar pilotu ile İzmir ve Türkiye geneline yayılabilir.
- Asya'da örnek model olur.
(Seferihisar/İzmir risk haritaları – Pilot alan vurgusu için)
6. Pilot Uygulama ve Sonuç
Pilot Yer: Seferihisar (deprem + tsunami riski yüksek, stratejik konum). Arsa tahsisi Kaymakamlık ve Belediye ile devam ediyor. Pilot başarı sonrası ulusal yaygınlaştırma.
Sonuç ve Çağrı: Proje hazır, uygulanabilir ve mantıklıdır. Acil ihtiyaç: Arsa tahsisi ve kurumsal destek. Ortak sorumluluk: Devlet, yerel yönetimler, sivil toplum.
Kapanış: Afetlerde kimseyi geride bırakmayacağımız bir Türkiye mümkündür.
Bu rapor, projenin hem teknik hem insani boyutunu vurgulamaktadır. Uygulanması halinde binlerce hayat kurtaracak ve afet yönetimine yeni bir standart getirecektir. Destekleriniz için teşekkürler.
Yorum Bırakmak İster misiniz?