KEMER, KUBBE, TONOZ MİMARİSİ
Pantheon bataklık bir arazide inşa edildiğinden temellerini sağlam olması için 10 metreden daha geniş, 4,5 metre derinliğinde, içi büyük boyutlu traverten bloklarla doldurulmuş, bir temel halkası inşa edilmişti.
Kemer: Yarım daire veya yay şekilli ve merkezi bir kilit taşı ile bağlanmış, iki ayak üzerinde yükselen ve duvarın üst ağırlığını bu ayaklara yükleyerek istenilen mesafede açıklıklar oluşturulmasını sağlayan mimari elemandır.
|
Kaburgalı Tonoz |
Tonoz: Bir dizi kemerin aynı sırada arda arda dizilmesi ve birbirine bağlanması ile elde edilen kapalı koridor şekilli mimari elemanlardır. Bu sayede üst yapıyı taşımak için sağlam fakat hafif alt yapılar sağlanması mümkündür.
|
Küre/Kubbe Tonoz |
Kubbe: Daire şekilli bir kasnağın merkeze kadar yarım daire ya da benzeri formu koruyarak örülmesi ile elde edilen çatı kaplaması türünün genel adıdır.
|
Beşik Tonoz |
Kemer ve tonoz Roma mimarisinde vazgeçilemez elemanlardır. En çok kullanılan tür beşik tonozdur. Çapraz ya da haç tonoz birbirine dik yerleştirilmiş iki adet beşik tonoz kesiştiklerinde oluşur.
Kaburgalı tonoz ise yük taşımayı arttırmak için beşik tonozların bitiminin birbiri üzerine kaydırılarak birleştirilmesi ile yapılır. Kubbe ya da küre tonoz uzun mekânların bitiminin kubbeli bir apsisle kapatılmasıdır. Kubbe gerçek anlamda ancak Roma İmp. sonuna doğru görülmekle birlikte bilinen en eski kubbe örneği Pantheon’dadır. Buradaki kubbe örerek değil çatı kaplamalarının fenere doğru inceltilerek yükseltilmesiyle yapılmıştır.
Roma Konut Mimarisi (kemer,kubbe,tonoz,mimarisi )Yazının Devamını İndirmek İsterseniz Tıklayın Alternatif Bağlantı Hotfile
PANTHEON
Beş basamakla çıkılan girişte her biri 14 metreden uzun sekiz devasa sütun ön sırada yer alır üçgen alınlığa yapının yapılı tarihi ve alışılmadık ölçülerde bir kartal oyulmuştur. Giriş saçağındaki 20 sütunun başlıkları ve tabanları beyaz mermerden gövdeleri gri granitten yivsiz ve tek parça taşlardı. İçte yer alan dört sütunun gövdeleri kırmızı granitti. Giriş ve apsis arasında üçer tane niş yer alır. Köşegenlerde yer alan dördünü planı hemen hemen dikdörtgen iken karşılıklı yerleştirilmiş olanlar yarım daire planlıdır. Nişlerin cephelerinde alt silmeye kadar uzayan ve üst kubbe kasnağını taşıyormuş izlenimi veren, renkli nişlerde giallo antico(sarı /turuncu) ve karşılıklı nişlerde pavonazzetto(mor izli beyaz) sütun ve gömme ayaklar vardır.
|
Rotondoda kesme taş kullanımı tamamen dekoratiftir |
Rotondoda kesme taş kullanımı tamamen dekoratiftir. Pantheon bataklık bir arazide inşa edildiğinden temellerini sağlam olması için 10 metreden daha geniş, 4,5 metre derinliğinde, içi büyük boyutlu traverten bloklarla doldurulmuş, bir temel halkası inşa edilmişti.
|
Pantheon bataklık bir arazide inşa edildiğinden temellerini sağlam olması için 10 metreden daha geniş, 4,5 metre derinliğinde, içi büyük boyutlu traverten bloklarla doldurulmuş, bir temel halkası inşa edilmişti. |
Binanın bunun üzerindeki tüm ağırlığını aediculanın gerisindeki sekiz adet masif ayak taşımaktadır. Bunlar içten dışa 6 metreden daha kalındır.
|
Pantheon iç görünüm.Kubbe içerden yarım küre şeklinde üst kornişten yükseliyor gibi görünse de bu yanıltıcıdır. |
Fakat dış kornişin üst katına kadar birçok tonozlu oda ve geçit içerdiklerinden yekpare değildirler. İçten dışa duvar kalınlığına eşit yarım daire şekilli tonozlar kubbe kasnağının üst şerit seviyesinde nişlerle birleşir ve böylece binanın ağırlığını nişlerde alıp sekiz ayağa dağıtırlar. Kubbe içerden yarım küre şeklinde üst kornişten yükseliyor gibi görünse de bu yanıltıcıdır. Kubbe iç yüzeyinin alt kısmı gerçekten kubbe kasnağının bir parçasını oluşturmaktadır. Kubbe yarım küreden ufak olduğu gibi dış kornişin en tepesinden başlamaktadır. Mimar kubbenin ağırlığını hem kubbe yükseldikçe kasnağı incelterek-oculusta kalınlığı sadece 1,5 m.dir- hem de karışımda daha hafif taşlar kullanarak azaltmıştır. Ayrıca kubbenin tabanına, dış yüzeyin alt kısmı üzerinden itibaren bir dizi iç içe geçmiş basamaklı çember inşa ederek ek bir ağırlık bindirmiş, böylece kubbenin kenarlara doğru açılması ve çökmesi önlenmiştir.
|
Pantheon Kesit.En tepedeki oculus 8 metreyi aşkın çaplıdır. Çevredeki malzemenin baskısıyla mükemmel bir daire oluşturmakta ve kubbenin tamamını sabit tutmaya yaramaktadır. |
En tepedeki oculus 8 metreyi aşkın çaplıdır. Çevredeki malzemenin baskısıyla mükemmel bir daire oluşturmakta ve kubbenin tamamını sabit tutmaya yaramaktadır. Kubbenin çapı 43,2 metredir. Zeminden oculusa kadar olan yükseklik kubbenin yarıçapına eşittir ve üst kornişin yüksekliği de aynıdır(21,6m.). Yani bu yarıçapa sahip bir küre zeminden oculusa kadar rotondonun içine sığabilirdi.. İlk yapı saçağı güneyde yer alan kare şekilli bir bina olarak Agrippa döneminde yapılmıştır. İ.S. 80’deki yangında yanan bina yeniden inşa edilmiş İ.S. 110 yıllarında tekrar ağır hasar görmüştür. Panthenonun giriş saçağı kuzeye bakan bugünkü halinin yapımına Hadrianus döneminde İ.S: 118–119 yıllarında başlanmıştır. İ.S. 125–128 yılları arasında da kendisine adanmıştır.
Yazının devamını word dosyası ile indirmek isterseniz tıklayın.
tam sınava girecektim iyi oldu teşekkürler
YanıtlaSilİşinize yaramasına çok sevindim.
SilYorum için bende teşekkür ederim.
Düşünmek ve Paylaşmak Dileğiyle...
tesekkurler, benim sinavim icin de cok faydali oldu.
YanıtlaSilişe yaramasına sevindim
SilYorum için bende teşekkür ederim.
Düşünmek ve Paylaşmak Dileğiyle...
Merhaba,
YanıtlaSilkubbenin tepesindeki yaklaşık 9 mt çapındaki deliğin sebebi nedir sizce?
kubbenin içinde pencere açmak kolayken neden açmamışlar dersiniz?
Merhaba bu tarz büyük yapılarda statik basıncı engellemek adına ve akustiği dengelemek için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Devasa yapılarda bu tür baskılar dış baskılarla birlikte yıkıcı etkiye sebebp olabilmektedir. bu yüzden eğer oraya bir pencere koysaydı bu baskılar engellenmiş olmazdı diye düşünüyorum.
SilNet bir bilgi için yine de konunun uzmanlarına danışmak lazım.
Düşünmek ve Paylaşmak Dileğiyle...