Bir Zamanlar Eylül Ayı

2 EYLÜL 1651

360 yıl önce, Kösem Mâh-peyker Büyük-Vâlide Sultan, Topkapı Sarayındaki dairesinde boğulmuştu. Saltanat nâibesi olan Kösem, torunu 10 yaşındaki IV. Sultan Mehmed'i öldürtüp, yerine Veliaht Şehzade Süleyman' (II. Süleyman) geçirmek istiyordu. Bu komployu öğrenen IV. Mehmed'in annesi Hadice Turhan Vâlide Sultan, ihtirasına son olmayan kayınvalidesini öldürttü. 

2 EYLÜL 1686 

321 yıl önce, Türkler'in «Budin» dedikleri Budapeşte şehri düşmüş ve Macaristan'daki 160 yıllık Türk hâkimiyeti son bulmuştu. Almanlar, Budin'deki kalabalık Türk kitlesini kılıçtan geçirdiler. Son Budin beylerbeyi (Macaristan umumî valisi) de şehit düştü. Almanlar, Macarlar'ı korkunç bir baskı altına aldılar. Türkiye, 1718'e kadar Macaristan'ın ancak küçük bir parçasını elinde tutmakta devam etmiştir. 

7 EYLÜL 1566 

Otağ-ı Hümayun Padişah Evi Savaş alanlarında kurulan devasa çadır.

445 yıl önce, Kanunî Sultan Süleyman Han, ordusunun zafer avazeleri arasında, Macaristan'ın Sigetvar kalesi karşısındaki otağ-ı hümâyûnunda ölmüştü. 1495'te Trabzon'da doğan Büyük Türk Hakan, 71 yaşındaydı. Saltanatı 46 senedir ve bu bakımdan Osmanoğulları arasında rekor kırmıştır.Süleyman, bütün Türk tarihinde şevket ve azametin şahikasını temsil eder. 

7 EYLÜL 1871 

140  yıl önce, Sadrâzam Mehmed Emin Âli Paşa ölmüştü. 56 yaşında ölen Âli Paşa, yalnız asrının değil, bütün Türk tarihinin yetiştirdiği en büyük devlet adamlarından biridir. Ölümünden sonra yeri asla doldurulamamış ve Osmanlı imparatorluğu, çökmeye başlamıştır. Ali Paşa, devrinin en büyük diplomatı olarak meşhurdu.. 

9 EYLÜL 1914 

97 yıl önce Türkiye, kapitülâsyonları ilga etmişti. I. Dünya Savaşı başlamış, fakat Türkiye henüz savaşa katılmamıştı. Kapitülâsyonlar, önce bir lütuf olarak Avrupa devletlerine verilmiş, sonradan Türkiye'nin başına belâ olmuştu. Yalnız Osmanlı imparatorluğunda değil, Çin, Japonya, Brezilya gibi eski imparatorluklarda da Avrupa devletleri, kapitülâsyon denen haklar elde etmişler ve kuvvet zoruyla bunları muhafaza etmişlerdir.

10 EYLÜL 1623

388 yıl önce, IV. Sultan Murad Han tahta geçmişti. I. Sultan Ahmed'in 2. oğlu olan IV. Murad, amcası I. Mustafa'nın 2. defa tahttan indirilmesinden sonra çocuk yaşında padişah olmuştur. 17 ve 18. asır padişahlarının en büyüğü olan IV. Murad Osmanoğullan'nın en müstebiti olmakla meşhurdur. 1640'ta 27,5 yaşında ölmüştür.

11 EYLÜL 1697

268 yıl önce, Zenta bozgunu olmuş, Prens Eugene'in kumanda ettiği Alman ordusu, Türk ordusunu bozmuştu. II. Sultan Mustafa'nın hayatı fedakârlıkla kurtarılmış, Sadrâzam Elmas Mehmed Paşa şehit düşmüştü. Bozgunun sebebi, düşmanın, Türk ordusunu köprüyü geçerken bastırması, köprü çökünce ordunun yansının bir sahilde, yansının diğer sahilde kalmasıdır.

 22 EYLÜL 1520 

491 yıl önce, Yavuz Sultan Selim Han ölmüştü. 8 yıllık saltanatı sırasında akıllara durgunluk veren ve imparatorluğun topraklannı 2,5 misli büyüten Yavuz, tarihin en büyük cihangirlerinden biridir. Iran ve Mısır Türk imparatorluklarına karşı iki sefer yapmıştır. Birincisinde Çaldıran'ı kazanarak Safevîler'i Anadolu ve Kuzey Irak'tan kovmuş, ikincisinde de Mısır-Suriye Türk-Memlûk imparatorluğunu yıkmıştır. Osmanoğulları'ndan ilk islâm halifesi olan Yavuz, tesadüfen, babası II. Sultan Bâyezid'in öldüğü Îstanbul-Edirne yolundaki Sırt köyünde vefat etmiştir. Ancak 50 yaşındaydı. Yerine, tek oğlu Kanunî Süleyman, 25,5 yaşında padişah olmuş ve Türk tarihinin altın devri başlamıştır.