Baharın Başlama Tarihi"6 MAYIS"

Hıdırellez, kar, yağmur, fırtına derken, bahara “merhaba” demenin vakti geldi. 6 Mayıs’ta baharı, dünyanın yeşile ve çiçeklerin rengine bürünmesini kutluyoruz. Peki 6 Mayıs’la başlayan bahar ve yaz aylarının “Hızır günleri" olarak anıldığını biliyor muydunuz? Bir senenin, “Hızır günleri” ve “Kasım günleri" olarak ikiye ayrıldığını, 6 Mayıs’ta başlayan Hızır günlerinin 186 gün sürdüğünü, 8 Kasım’da başlayan kasım günlerinin 179 gün sürerek 5 Mayıs’ta bittiğini... Hatta Hıdırellez gününün de öğleye kadar kış, öğleden sonra yaz olduğuna inanıldığını...

BAHARI ‘RESMEN’ BAŞLATIYORUZ! 6 MAYIS’TA DOĞANIN UYANIŞINI KUTLUYORUZ, DİLEKLERDE BULUNACAĞIMIZ HIDIRELLEZ’İN ARDINDAN, KIŞIN KAPIMIZI ÇALACAĞI 7 KASIMA KADAR “HIZIR GÜNLERİ”NDE OLACAĞIZ 

  Hıdırellez, özlemle beklediğimiz bir doğa bayramı, bir bahar bayramı. Hıdırellez, ölümsüzlük sırrına erdiklerine ve biri karada, diğeri denizde darda kalanlara yardım ettiklerine inanılan Hızır ve İlyas peygamberlerin yılda bir kez bir araya geldikleri gün olarak kabul ediliyor. 

Türkiye'de “hıdırellez”, Kırım ve Dobruca’da “hıdırlez”, Makedonya’da “edirlez” (ederlez), Kosova bölgesinde “hıdırles" (hedirles, ha-dırles) gibi değişik biçimlerde söylenen Hıdrellez etkinlikleri, ülkeden ülkeye, yöreden yöreye farklılıklar göstermekle birlikte ortak yönleri var. Etkinlikler, Hızır adının çağrıştırdığı gibi genellikle bolluk ve bereketi simgeleyen, su ve yeşilliğin öne çıktığı, ağacın bol bulunduğu, içinde türbe de yer alan mesire yerlerinde yapılıyor.   

ORTAK KÜLTÜR 

Diyanet İslam Ansiklopedisine göre 6 Mayıs, Türkler’in Ortadoğu’ya geldikten sonra tanıdıkları bir tarih. Çünkü Doğu Hıristiyanlığının Aziz Yorgi ya da Yeşil Yorgi kültü, 6 Mayısta bu tarihte kutlanıyordu. Doğu Hıristiyanlığında çok önemli bir yeri olan bu kült zaman içinde Hızır-İlyas kültü ile birleşerek özdeşleşti ve bu suretle 6 Mayıs tarihi Ortadoğu ve Balkanlar’da Hıristiyan-Müslüman kültür etkileşimi sonucunda hem Aziz Yorgi hem de Hızır-İlyas kültünün iç içe girmesinin bir sonucu olarak kutlanmaya başlandı.   Diyanet İslam Ansiklopedisi, Ortadoğu ve Balkanlar’da hem Müslümanların hem de Hıristiyanların kutladığı bu yaz bayramının kökünün İslam ve Hıristiyanlık öncesi İlkçağ Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asya kültürlerinde arandığını belirtiyor. Mezopotamya ve bütün Doğu Akdeniz çevresindeki ülkelerde bazı tanrılar adına bahara veya yazın gelişiyle ilgili ayinler yapılıyor. Milattan önce 3’üncü binyılın sonlarında, Mezopotamya ovasını sulayarak etrafı yeşillendiren Fırat ve Dicle nehirlerinin hayat verici gücünü simgeleyen Tammuz (Dumuzi) ilahı adına    bahar mevsimi başlangıcında Mezopotamya’daki Ur şehrinde görkemli ayinler yapıldığını gösteren tabletler bulunuyor. Tammuz, tabiatın ölüşü (sonbahar, kış) ve dirilişiyle (ilkbahar, yaz) birlikte ölen ve yeniden dirilen bir tanrı kabul edilmiş. Yeşillik ve bereketin timsali olan Tammuz kültü, İbraniler kanalıyla Suriye ve Mısır üzerinden eski Yunanistan’a ve Anadolu'ya geçmiş. 

 SOKAKLAR ŞENLENECEK 

  Bu toprakların ortak kültürü olan Hıdrellez gecesi yöreden yöreye farklı farklı kutlanacak. Hıdrellezden önce temizlikler, türlü türlü yemekler yapılacak. Yeni elbiseler dikilecek. Hızır'ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla yiyecek kapları, ambarlar ve para keselerinin ağızları açık bırakılacak. Ev, bağ-bahçe, araba isteyenler, Hızır’ın kendilerine yardım edeceği inancıyla Hıdrellez gecesinde bu istediklerinin küçük birer modelini yapacak. Gün doğmadan kırlara, ormanlara çıkılacak. Yeşillikler içinde, ağaçlar altında, su boylarında salıncaklar kurulacak, piknikler yapılacak. 

Kiler Magazin Mayıs 2012

Düşünmek ve Paylaşmak Dileğiyle