AĞRI VE ÇEŞİTLERİ(AĞRILARLA İLGİLİ BULUNMAZ BİR KAYNAK 8)
VIII. Batından Kaynaklanan Ağrılar
Batın
boşluğu birçok organı barındırmaktadır. Bu oganların her birinin
çeşitli hastalıkları ağrıya neden olabilir. Bu organların hastalıklarını
değerlendirirken ağrı genellikle başağrısı ve belağrısından farklı
olarak uyarıcı nitelik ta-. şır. Batında ağrı vakit geçirilmeden
değerlendirilmesi gereken bir belirtidir. Diğer kronik ağrılarda ağrı
kesiciler verilirken, batın ağrılarında neden belirlenmeden ağrı kesici
verilmesi son derece sakıncalıdır.
Batın boşluğunda mide,
bağırsaklar, karaciğer, pankreas, safra kesesi, safra yolları, dalak,
apendiks, böbrek ve idrar yolları, mesane, kadınlarda rahim ve
yumurtalıklar, erkekte prostat bulunmaktadır. Bütün bu organlardan ve
batın duvarından kaynaklanan bir çok akut ve kronik ağrı vardır. Bütün
bu ağrıların değerlendirilmesi oldukça zordur. Hastanın iyi tetkiki
gereklidir.
Batın ağrıları içerisinde en sık görülenler apandisite
bağlı batın ağrıları, safra kesesinin iltihap ve taşlarından
kaynaklanan ağrılar, mide ve oniki parmak ülserinden kaynaklanan
ağrılar, pankreas bezinin iltihaplarından kaynaklanan ağrılardır. Ayrıca
batın organlarının kanserlerinde şiddetli ağrılar ortaya çıkar.
1. Apandisite Bağlı Ağrılar - Apandisit
apendiks adı verilen ince bağırsağın son bölümündeki körbağırsak adı
verilen kısmın ucundaki yapının iltihabıdır. İltihabın gelişmesi ile
önce kunt, orta derecede ve sürekli bir ağrı başlar. Ağrı önce 3-5
saatlik bir süre için göbek çevresinde hissedilir. Daha sonra karnın sağ
alt bölgesinde sabitleşir. Bu bölgenin elle muayenesinde aşırı
hassasiyet gözlenir. Karın duvarı sertleşmiştir. Hafif ateş vardır.
iltihabın
ilerlemesi ve apendiksin patlaması bütün batını saran şiddetli
ağrılara yol açar. Ani olarak gelişen ve karnın sağ alt köşesini tutan
şiddetli ağrılarda ilk akla gelmesi gereken neden apandisit olmalıdır.
Bu gibi durumlarda analjezik verilmesi son derece tehlikelidir. Ağrı
kesici verilmeden önce tanı konması ve hastaya gerekli diğer
girişimlerde bulunulması gerekir.
2. Safra Kesesine Bağlı Ağrılar -
Safra yollarının ani olarak taşa bağlı olarak tıkanması, safra
kesesinin iltihapları veya taşı batının sağ üst dörtte birinde ve
göbekte şiddetli batma tarzında ağrılara yoi açar.
Özellikle orta
yaştaki kadınlarda daha sık görülmektedir. Ağrının yanısıra bulantı ve
kusma vardır. Safra kesesi iltihabında hafif ateş yükselmesi
görülebilir. Belirgin hazımsızlık vardır.
[goinger]
Safra
taşlarının safra yollarını tıkaması ile ağrının yanısıra ani sarılık
gelişebilir. İdrar rengi koyulaşır. Dışkının rengi açılır. Bu gibi
durumlarda hastanın acil olarak ameliyata alınması gerekir. Safra taşı
veya iltihabının tedavisi genellikle cerrahidir. Bazı hastalarda ise
safra kesesi alındıktan sonra da ağrı ve hazımsızlık devam eder.
Özellikle yemek yedikten sonra bulantı, kusma ile birlikte ağrı
başgösterir. Ameliyat bölgesinde bastırmakla hassasiyet vardır. Ağrı
aynı safra kesesi varmış gibi devam eder. Bazı hastalar safra kesesinin
alınmadığı kuşkusuna kapılabilirler. Nedeni tam belli olamayan bu ağrı
hecmeler halinde sürer. Kadınlarda daha sık görülür.
3. Ülsere Bağlı Ağrılar -
Önce ülseri iki şekilde incelemek gerekir. Mide ülseri ve onikiparmak
barsağı ülseri.Mide ülseri hemen her yaşta ortaya çıkabilir. Daha çok
orta yaşlılarda görülür. Kadın ve erkeklerde eşit orandadır. Batının üst
kısmında yemeklerden 1-1,5 saat sonra başlar. Ağrının yanısıra
iştahsızlık, hafif kilo kaybı ve bulantı vardır. Hastalar nadir olarak
kusar. Hasta ağrıyan bölgeyi tam göbeğinin üzerinde gösterir. Ağrı
başlangıçta belirli aralıklarla görülür. Daha sonra ağrılı dönemler
sıklaşır, sürekli bir hal alır. Midenin onikiparmak barsağma geçmeden
önceki son kısmının ülserleri midenin tıkanmasına neden olabilir. Bu
takdirde hastalar yemekten sonra kusarlar. Bazı ülserler mideyi delerek
komşu pankreas gibi organlarda da harabiyete neden olabilirler.
Onikiparmak barsağı ülserleri ise
göbekte batının merkezinde veya sağ kaburga kenarında ağrıya neden
olur. Ağrı bele doğru yayılabilir. Daha çok genç ve orta yaşlı
erişkinlerde ve erkeklerde görülür. Mide ülserinin aksine açken ortaya
çıkar. Yemek yiyince azalır. Ağrı belirli aralıklarla ve birkaç günden
bir kaç haftaya kadar sürecek şekilde seyreder. Arada aylarca ağrısız
dönemler vardır. Özellikle bahar aylarında artar. Sigara, alkol, asitli
yiyecekler ağrının şiddetlenmesine neden olur. Ağrının yanısıra
hazımsızlık vardır. Bulantı ve kusma seyrek görülür.
[goinger]
4. Pankreasın Ani ve Sürekli iltihaplarına Bağlı Ağrılar -
Pankreasın
iltihabi değişikliklerine bağlı olarak ani ve sürekli ağrılar ortaya
çıkabilir. Safra kesesinde taş bulunması, aşırı şişmanlık, aşırı alkol
gibi nedenlere bağlı olarak pankreas iltihabı gelişebilir. Göbek
üzerinde ve göbek çevresinde çok şiddetli ve sürekli bir ağrı vardır.
Vakaların yarısında ağrı bele, sırta ve kasıklara vurur. Hasta sırtüstü
yata-maz, oturur halde durur. Ani başlayan vakalarda ateş, nabızda
hızlanma vardır. Ağrı zaman zaman hecmeler halinde seyrederek
kronikleşebilir Belde kuşak tarzında ağrı pankreatitin temel
özelliklerindendir. Pankreas bezi kanserlerinde de aynı biçimde ağrı
ortaya çıkar. Pankreas bezi iltihabından farkı ağrının süreklilik
taşıması ve sarılığın gittikçe artmasıdır. Ağrının yanısıra hızla artan
kilo kaybı, iştahsızlık gibi bulgular vardır.
5. Hassas Kişilerde Görülen Barsaklardan Kaynaklanan Ağrılar (İrritabl Kolon) Aşırı
duyarlı insanlarda barsak alışkanlıklarının da değişmesine bağlı
olarak nedeni tam belli olmayan bir ağrı gelişebilir. Ağrı özellikle
batının sağ alt dörtte birinde daha belirgindir. En çok 20-30 yaşlar
arasında ortaya çıkar. Kadınlarda beş kez daha fazla görülmektedir.
Gün
boyu dalgalanmalar şeklinde seyreder. Buna karşın hastayı gece
uykusundan uyandırmaz. Dışkılama alışkanlıkları değişmiştir. Sabahları
beş altı kez yineleyen ishalden sonra gün boyu barsak hareketlerinin
normale döndüğü bu dönemi kabızlığın izlediği görülür. Süt ve sigara
ağrıyı arttırır. Sakinleştirici ilaçlarla uzun süreli rahatlama
dönemleri sağlanabilir.
6. Makat Ağrıları -
Makatta ağrıya neden olan hastalıkların başında hemoroid $ani basur
gelir. Hemoroid bağırsağın son kısmındaki toplardamarların genellikle
sürekli kabızlık ve ıkınma gibi nedenlere bağlı olarak genişlemesine
bağlıdır. Normalde ağrısız olan hemoroidler tıkanma ya da ani iltihap
sonucu ağrılı hale gelebilir. Bu ağrı dışkılama sırasında artar. Bazen
kanama da görülebilir. Hastalar bunu hemen kansere bağlarlar. Halbuki
çoğu kez hemoroide bağlıdır. İlaçlarla yatıştırılamadığı takdirde
genişleyen damarların cerrahi olarak çıkartılması gerekir.
Hemoroid
kuşkusu olan hastaların barsak tembelliğinden kaçınması, kabızlıktan
korunması gereklidir. Bir çok hasta dışkılama alışkanlıklarını
değiştirdiği takdirde cerrahi müdahaleden kurtulmuş olur.
Makattan
kaynaklanan diğer bir ağrı nedeni barsağm yine son kısmındaki
çatlaklara bağlıdır. Bu çatlaklar dışkılama sırasında ağrıya yol
açarlar. Bazen de makat bölgesinde çok şiddetli ağrıya neden olan
apseler gelişebilir.
Ayrıca kalın barsak kanserleri makatta ağrıya yol açabilir.[goinger]
7. Kuyruk Sokumundan Kaynaklanan Ağrılar -
Düşme, çarpma sonucu kuyruk sokumu kolaylıkla kırılabilir ve çok uzun
süren ağrılara yol açar. Bu kemiğin ya çıkartılması ya da düzeltilmesi
gerekir. Gebelik sırasında düşenlerde düzeltmeye gerek yoktur. Çoğu kez
bebek çıkarken kendiliğinden düzelir.
Kuyruk sokumundan gelişen
diğer bir ağrıda dokumacı makatı denilen durumdur. Kalça kemiğinin
oturma durumunda zeminle temas eden bölümünde bulunan bir çeşit yastık
görevi yapan kısmın iltihaplanması ile bölgede sürekli ağrı başgösterir.
Bölgeye lokal anestezikler ve korti-kosteroid injeksiyonları ile
hastalarda uzun süreli rahatlama sağlanabilir.
Kuyruk sokumu
ağrılarının diğer bir özelliği zaman geçirilmeden tedavi gerekliliğidir.
Aksi takdirde cerrahi girişime rağmen ağrı devam eder. Hastaların uzun
süre simite benzer minderlerde oturması gerekebilir.
Yorum Bırakmak İster misiniz?