XVIII. ASIRDA HAREM II

 XVIII. ASIRDA HAREM II

2. Harem'in çok girift görünen teşkilatını basit bir şekilde ortaya koymak için bu teşkilatı Enderun teşkilâtına bağlamak îcâb eder. Yalnız, Harem'in hususî bünyesi ve pâdişâhın buradaki hayatı göz önünde tutulursa Enderun teşkilatında bulunan organlarının mühim bir kısmının Harem teşkilatında yer almadığı görülmektedir. Haremdeki vazifeliler, genel olarak Has odalılar gibidir.

Padişahın şahsına ve Haremin genel
işlerine bakan âmirlere "usta" denilmektedir.

Padişahın şahsına ve Haremin genel işlerine bakan âmirlere "usta" denilmektedir. Ustalar vazifelerini, maiyetlerine verilen cariyelerle yaparlardı(4). Ustaların yardımcıları da vardı. Bunlara "İkinci" denmektedir. Haremdeki bütün kadınların âmiri Vâlide Sultandı(5). Vâlide Sultan, Hareme âit işleri, Kethüda Kadın(6) ve onun en büyük yardımcısı olup sayıları beşi bulan hazinedarlar (7) vasıtasiyle yapar. Hazinedar Usta, çoğunlukla padişahın kadınları arasından seçildiğinden, Haremde diğer ustalara nazaran nufüzlu idi(8). Hazinedarlar, padişahın giyeceklerini, mücevherlerini ve haremin eşyalarını korurlardı.

Hazinedar Ustadan sonra Çamaşır Usta (câmeşuy)(9), hamam külhanının yakılmasına nezaret eden Külhancı Usta(10), padişahın kahvesini pişiren Kahveci Usta (11), sofrada hizmet gören Çaşnigir Usta (12), padişahın abdest almasına, elini yüzünü yıkamasına hizmet eden İbrikdar Usta (13), hünkâra ait şerbetler, çerez ve buna mümasil gıdaları koruyan ve hazırlıyan Kilerci Usta (14), Haremde yaşıyan kadınların saç tuvaletlerini yapan Berber Usta(15) vardı.

XVIII. ASIRDA HAREM I
XVIII. ASIRDA HAREM III

 HAREM VE İÇYÜZÜ I

 HAREM VE İÇYÜZÜ  II

HAREM VE İÇYÜZÜ III

HAREM VE HAREM KADINLARI HAREM-İ HUMAYUN

Vâlide Sultan, Hareme âit işleri, Kethüda Kadın(6) ve onun en büyük yardımcısı olup sayıları beşi bulan hazinedarlar (7) vasıtasiyle yapar.

4      Top. Arş. D. No. 8079.
5      M. Çağatay, Uiuçay, Haremden mektuplar, İst. 1956.
6      Top. Arş. D. No. 49 s 10241, 8075 ; E. No. 501, 8980, 12350.
7      Top. Arş. D. No. 8075 ; I. Mahmud ve I. Abdülhamid'in 6. kadını Hazinedar Usta idi (D. No. 10366).
8      Top. Arş. D. No. 8075, 10241.
9      Top. Arş. D. No. 2075; E. No. 501, 4002.
10    Top. Arş. D. No. 8075.
11    Top. Arş. D. No. 8075.
12    Top. Arş. D. No. 8075.
13    Top. Arş. D. No. 8075.
14    Top. Arş. D. No.  8075.
15    Top. Arş. E. No. 501.